Spis treści Artykuł originalny « Poprzedni artykul Nastepny artykul »

Role słowa “ przypuszczalnie ”

Roloj de vorto “eble”

Orignał w języku EsperantoMaszynowe tłumaczenie na język polski

Korekta sintaksa analizo de Esperantilo estas tre grava por aliaj funkcioj. Do kvalito de analizo influas la taŭgecon de gramatika korektado kaj ankaŭ la kvalito de traduko. Ĉe uzado kaj kontrolado de programo mi iom post iom malkovras novajn strukturojn de esperanta lingvo. Ofte montriĝas, ke la primitiva dispartigo de specoj de vortoj inter: Substantivoj, Verboj, Adjektivoj, Adverboj kaj Numeraloj ne estas sufiĉe, se oni volas difini funkcioj de vortoj. Mi ofte devas pritrakti kelkajn vortojn tute speciale. Plej granda parto de tiuj specialaj vortoj apartenas al tiel nomataj primitivaj adverboj. Tiuj vortoj estas ekzemple: tro, ne, tre, eĉ, ankaŭ, ankoraŭ. La pritrakto de tiuj vortoj rezultas pli-malpli 50% de reguloj de sintaksa analizilo.

En la lasta tempo mia atento estas direktita sur la adverbo “eble”. Mi rimarkis, ke Esperantilo ne povas korekte analizi kelkajn frazojn kun tiu vorto. Tiu vorto ne nur rolas la kutimajn funkciojn de adverboj (priskribi verbojn, adjektivoj aŭ aliaj adverboj) sed povas priskribi preskaŭ ĉiujn vortojn. Mi donu kelkajn ekzemplojn.

Li eble estas en domo.
Li parolas pri eble granda libro.
Eble li parolas pri ŝi.
Li parolas eble pri ŝi.
Li parolas pri eble unu libro.
Li volas kiel eble plej grandan veturilon.
Estas eble fari tion.


La lasta ekzemplo de uzado de “eble” en frazo: “Estas eble fari tion.” ne estas tre ofta. Ĝi similas al germana: “Es ist möglich das zu machen”. Oni nun pli prefere uzas la varianton “Eblas fari tion.”. Interesaj estas kazoj, kiam “eble” modifas la numeralon aŭ subjekton. La funkcioj de adverbo “eble” similas tre al funkcioj de vorteto “ne”.

Li ne estas en domo.
Li parolas pri ne granda libro.
Ne li parolas pri ŝi.
Li parolas ne pri ŝi.
Li parolas pri ne unu libro.


Vorto “eble” strukture havas tre fortan graviton sur la maldekstra pozicio. Nur prepozicioj estas pli fortaj: “Li parolas [eble [pri ŝi]]”. Adverbo “eble” aperas ankaŭ kiel najbaro de aliaj primitivaj adverboj: “eble eĉ”, “eble ne”, “eble tro”.

Tradukado de vorto “eble” al pola lingvo

Diferencaj funkcioj de vortoj ofte evidentiĝas, se oni provas traduki ilin al alia lingvo. Por pola lingvo ni devas diferenci 4 variantojn.

Li eble estas en domo. On może jest w domu.
Li parolas pri eble granda libro.
On mówi o przyposzczalnie wielkiej książce.
Estas eble fari tion. Jest możliwe to zrobić.
Li volas kiel eble plej grandan veturilon. On chce możliwie największe auto.

Aliaj similaj vortoj

Mi supozas, ke ankaŭ aliaj adverboj havas tiujn vastajn kapablojn. La kandidatoj estas vortoj: “verŝajne”, “certe”, “supozeble”, “ekzemple”, “ekzakte”. Ĉiuj tiuj vortoj esprimas certecon pri sekva esprimo. Tio kondukas al novaj strukturoj, kiuj ne bone kongruas kun tipaj frazpartoj. Mi traserĉos la tekstaron je tiuj vortoj.

Syntaktyczna analiza korektowa Esperantilo jest bardzo ważna dla innych funkcji. Więc jakość analizy wywiera wpływ na zdatność gramatycznej korektury i także jakości tłumaczenia. Przy użyciu i kontroli programu krok po kroku odsłaniam nowe struktury esperanckiego języka. Często ukazuje się, że prymitywny rozbiór rodzajów słów pomiędzy: Rzeczowniki, Czasowniki, Przymiotniki, Przysłówki i Liczebniki nie są dosyć, jeśli chce się definiować funkcje słów. Często muszę zajmować się kilka słów całkiem specjalnie. Najbardziej duża część tych specjalnych słów zalicza się do tak zwane prymitywne przysłówki. Te słowa są na przykład: tro, ne, tre, eĉ, ankaŭ, ankoraŭ. Zajmowanie tych słów wynika miejwięcej 50 % prawideł syntaktycznego analizatora.

W ostatnim czasie moja uwaga jest wystosowana na przysłówku “eble”. Zauważyłem, że Esperantilo nie może poprawnie rozpatrywać kilka zdań z tym słowem. To słowo nie jedynie gra rolę zwyczajne funkcje przysłówków (opisać czasowniki, przymiotniki albo inne przysłówki), lecz może opisać nieomal wszystkie słowa. Powinienem dać kilka przykładów.

Li eble estas en domo.
Li parolas pri eble granda libro.
Eble li parolas pri ŝi.
Li parolas eble pri ŝi.
Li parolas pri eble unu libro.
Li volas kiel eble plej grandan veturilon.
Estas eble fari tion.


Ostatni przykład użycia od “eble” we zdaniu: “Estas eble fari tion.” nie jest bardzo częsty. Ono jest podobne do niemieckie: “Es ist möglich das zu machen”. Teraz bardziej raczej użytkuje się wariant “Eblas fari tion.”. Interesujące są przypadki, kiedy “eble” zmienia liczebnik albo subiekta. Funkcje przysłówka “eble” jest podobne bardzo do funkcji słówka “nie”.

Li ne estas en domo.
Li parolas pri ne granda libro.
Ne li parolas pri ŝi.
Li parolas ne pri ŝi.
Li parolas pri ne unu libro.


Słowo “eble” struktualnie ma bardzo silne ciążenie na lewej pozycji. Jedynie przyimki są silniejsze: “Li parolas [eble [pri ŝi]]”. Przysłówek “eble” pojawia się także jak sąsiad innych prymitywnych przysłówków: “eble eĉ”, “eble ne”, “eble tro”.

Tłumaczenie słowa “eble” do języka polskiego

Różne funkcje słów często wyjdą na jaw, jeśli próbuje się tłumaczyć ich do innego języka. Dla języka polskiego musimy rozróżnić 4 warianty.

Li eble estas en domo. On może jest w domu.
Li parolas pri eble granda libro.
On mówi o przyposzczalnie wielkiej książce.
Estas eble fari tion. Jest możliwe to zrobić.
Li volas kiel eble plej grandan veturilon. On chce możliwie największe auto.

Inne podobne słowa

Przypuszczam, że także inne przysłówki mają te rozległe umiejętności. Kandydaci są słowami: “verŝajne”, “certe”, “supozeble”, “ekzemple”, “ekzakte”. Wszyscy te słowa wyrażają pewność o kolejnym wyrażeniu. To wodzi do nowych struktur, które nie dobrze pokrywają się z typowymi częściami zdania. Przeszukam grupę tekstów o tych słowach.

Artukuł został przetłumaczony w pełni maszynowo przez wolny program Esperantilo
Adres kontaktowy:
mail@xdobry.de